دردهای دندانی و نیاز به درمان ریشه
|
دردهای دندانی و نیاز به درمان ریشه
همه انسان ها، درطول زندگی کمابیش احساس درد و ناراحتی را درناحیه دهان و دندان خود تجربه می کنند. ترس از درمان های دندانپزشکی و خصوصا درمان ریشه غالبا باعث عدم توجه به دردهای با شدت کم و حتی گاهی متوسط می شود و در نهایت بیماران هنگامی به دندانپزشک مراجعه می نمایند که درگیر دردهای متوسط تا شدید شده اند. در این مبحث به بررسی پدیده درد دندان و نحوه برخورد با آن می پردازیم. اینکه آیا هر دردی در دندان ها به معنای نیاز به درمان ریشه (به اصطلاح عامیانه یا حتی برخی از دندانپزشکان عصب کِشی یا عصب کَشی) است و این تصور همراه با ترس برای بیماران چقدر به واقعیت نزدیک است.
1. شروع ضایعات دندانی معمولا به صورت پوسیدگی هایی هستند که سطح مینا و سپس عاج دندان را درگیر می نمایند. پوسیدگی ها وقتی از مینای دندان عبور می کنند به دلیل ساختار خاص عاج دندان می توانند باعث ایجاد حساسیت شوند. البته این حساسیت در افراد مختلف با توجه به آستانه تحریک پذیری درد متفاوت است. پوسیدگی های سطحی معمولا حساسیت به سرما و شیرینی را ایجاد می کنند با گسترش یافتن پوسیدگی ها و نزدیک شدن به اتاقک عصب دندان حساسیت به سرما افزایش می یابد. وقتی شما دندانی دارید که به مرور زمان حساس تر می شود می تواند هشداری برای توسعه یافتن پوسیدگی باشد. بسیاری از پوسیدگی ها دراین مراحل علیرغم حساسیت و درد با برداشت پوسیدگی و انجام ترمیم مناسب قابل درمان خواهند بود.
2. مرحله ی بعدی غالبا حساسیت شدید به سرما با ماندگاری طولانی درد و یا حساسیت به گرما است که در این مرحله غالبا عصب دندان درگیر شده و نیاز به درمان ریشه ضروری خواهد بود. در برخی موارد به دلیل عدم درمان، بافت عصبی و عروقی دندان می میرد و علائم درد و حساسیت دندان از بین می رود. در چنین مواردی نیز ضرورت انجام درمان ریشه قطعی است. متاسفانه به علت از بین رفتن درد بسیاری از بیماران دیگر توجهی به این دندان ها ندارند. در چنین مواقعی بافت عصبی مرده عفونی شده و عوارضی مانند آبسه ی جای دندان همراه با تورم و عفونت و یا ضایعه مزمن همراه با تحلیل استخوان و تشکیل کیست عفونی در انتهای ریشه می شود که منجر به درمان ریشه همراه با مشکلات و درد بیشتر و شانس موفقیت کمتر خواهد شد. در این دندان ها معمولا در هنگام عدم وجود علائم حاد نیز به ضربه یا لمس حساس خواهند بود. در برخی موارد شروع ضایعات به علت پوسیدگی ها نیستند و عواملی مانند ضربات و یا بیماری های لثه، باعث درگیری بافت عصبی و عروقی دندان ها شده و ایجاد بیماری می نمایند. در این موارد نیز مراجعه به دندانپزشک جهت کنترل و درمان ضایعات ضروری خواهد بود. چه بسا علیرغم عدم وجود درد، دندان هایی که دچار ضربه شده اند بافت عصبی و عروقی خود را از دست داده و دچار عوارضی نظیر عفونت و حتی تحلیل ریشه و از بین رفتن دندان شده اند. برخی موارد دردها به علت بیماری های مزمن لثه ای وحتی گیر غذایی بین دندان ها است که با انجام درمان های لثه و یا ترمیم و جایگزنی روکش ها جهت رفع گیر غذایی، مشکل مرتفع می شود.
پس در یک نتیجه گیری کلی درد معیار مناسبی برای تشخیص نیاز یک دندان به انجام درمان ریشه و یا ترمیم نیست. مهمترین اقدام جدی گرفتن هر گونه احساس درد و ناراحتی در دندان و مراجعه به دندانپزشک است تا با تشخیص مناسب درمان صورت پذیرد چه بسا عدم توجه و مراجعه برای درمان، دندانی را که با یک ترمیم ساده می توان برای سال ها با موفقیت نگهداری کرد نیاز به درمان های پیچیده تر نظیر درمان ریشه و حتی گاهی خارج کردن آنها پیدا کرده که بالطبع مشکلات و هزینه های بیشتری را برای فرد به دنبال خواهد داشت.
دکتر نوید صرافی راد